Sprawdź czy nie cierpisz na depresję poporodową
Depresja poporodowa
Narodziny potomstwa to na pewno jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu kobiety. Zazwyczaj kojarzy nam się z radością, spełnieniem i wieloma pozytywnymi emocjami. Jednak czas po porodzie może również wiązać się z trudnymi momentami. Tak jest w przypadku wystąpienia depresji poporodowej.
Skutki depresji poporodowej
Specjaliści od zaburzeń psychicznych podają wiele możliwych konsekwencji depresji poporodowej jakie mogą wpłynąć na życie matki, dziecka i ich bliskich.
W przypadku depresji poporodowej najważniejsze konsekwencje mogą być rozpatrywane w odniesieniu do poniższych obszarów.
Niechęć do myśli o urodzeniu kolejnego dziecka
Spadek poczucia własnej wartości jako kobiety i jako matki
Osłabiona więź z dzieckiem
Niechęć do uczestniczenia w życiu rodzinnym i społecznym
Ograniczenie libido i częste konflikty z partnerem
Zagrożenie dla życia matki i dziecka
Czym jest depresja poporodowa?
Depresja poporodowa
Depresja poporodowa (ang. postpartum depression), to rodzaj depresji, który według DSM-5 (stworzony przez WHO katalog zaburzeń psychicznych) jest formą zaburzenia, które może występować po narodzinach dziecka.
Objawy depresji poporodowej są możliwe do rozpoznania już w ciągu pierwszych kilku tygodni po porodzie. Leczenie depresji poporodowej czasami nie należy do łatwych. Na szczęście wiemy już na tyle dużo, żeby móc wpłynąć na stan psychiczny matki dzięki medycynie i pomocy psychologicznej.
Nie bez znaczenia jest również świadomość tego, że z porodem mogą wiązać się również problemy zdrowia psychicznego. Bo choć nie ma jednej oczywistej przyczyny depresji poporodowej, to jednak warto umieć rozpoznać jej objawy dla dobra własnego jak i dziecka. Depresja poporodowa bowiem może mieć ogromny wpływ na życie matki cierpiącej na to zaburzenie, jak również na życie jej córki albo syna, a także innych bliskich.
Co wpływa na pojawienie się depresji poporodowej?
Zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia depresji poporodowej
Co prawda nie istnieje jedna konkretna przyczyna depresji poporodowej. Są jednak pewne elementy, które mogą przyczynić się do zwiększenia prawdopodobieństwa zapadnięcia na tę chorobę. Warto je znać. Możemy podzielić je na trzy grupy: wpływ genetyki, wpływ zmian w ciele, wpływ warstwy emocjonalnej.
Matka ciężarnej kobiety cierpiała kiedyś na depresję poporodową, możemy spodziewać się, że po urodzeniu dziecka jej córka również może mieć objawy depresji poporodowej. Sytuacja taka jest dużo bardziej prawdopodobna niż u kobiet, w których rodzinie nie występowały przypadki depresji poporodowej. Wpływ może mieć fakt występowania depresji w rodzinie w sytuacjach niezwiązanych bezpośrednio z porodem.
Depresja poporodowa może rozwijać się po każdej kolejnej ciąży, nie tylko po narodzinach pierwszego dziecka. W związku z tym, jeśli kobieta chorowała już wcześniej na depresję poporodową to ryzyko ponownego zachorowania jest znacznie większe. To samo dotyczy kobiet, które należą do grupy osób cierpiących na depresję, niekoniecznie związaną z narodzinami dziecka. Zwiększone ryzyko depresji poporodowej mają kobiety cierpiące na chorobę afektywną dwubiegunową.
Jeśli w ciągu ostatniego roku, kobieta doświadczyła trudnych życiowych zdarzeń, które wiązały się z silnym stresem to również może to być czynnik zwiększający prawdopodobieństwo tego, że depresja poporodowa się pojawi.
Zdrowie dziecka - jeśli dziecko ma duże problemy zdrowotne, albo jest dzieckiem wymagającym szczególnych środków opiekuńczych. Równie istotne mogą być czynniki środowiskowe np. brak wsparcia bliskich lub rodziny, trudna relacja z partnerem, nieplanowana, niechciana ciąża, problemy finansowe.
Depresja poporodowa - najważniejsze informacje
Młoda mama może doświadczyć poporodowego „baby bluesa”. Zwykle obejmuje on wahania nastroju, napady płaczu, niepokój i trudności ze snem. Baby blues zwykle rozpoczyna się w ciągu pierwszych 2 do 3 dni od narodzin dziecka i może trwać do dwóch tygodni.
Jednak u niektórych kobiet smutek poporodowy może utrzymywać się znaczenie dłużej. Czasami jest to okres który zaczyna się jeszcze w ciąży. Wtedy mówimy o tak zwanej depresji okołoporodowej. Dużo rzadziej w wyniku porodu może rozwinąć się dużo cięższy zaburzenie nastroju nazywane psychozą poporodową.
Bez względu na to z jakim rodzajem obniżenia nastroju mamy do czynienia, konsekwencje depresji poporodowej mogą nie tylko skutkować problemami z wykonywaniem codziennych czynności. Mogą one również mieć negatywne skutki zdrowotne i wpływać nie tylko na stan matki, ale i zdrowie pociechy. Nierzadko depresja poporodowa wymaga leczenia szpitalnego.
Depresja poporodowa często wywołuje poczucie winy. Pamiętaj jednak, że jeśli cierpisz na depresję poporodową to nie oznacza to, że jesteś słaba psychicznie. Może to wynikać np. z trudnego porodu.
Bez względu na przyczynę depresji poporodowej ważne jest szybkie podjęcie środków zaradczych. Jeśli masz depresję poporodową, natychmiastowe leczenie może pomóc w radzeniu sobie z objawami.
Sprawdź po czym poznać depresję poporodową
Objawy depresji poporodowej
Objawy depresji poporodowej obejmują szerokie spektrum trudności jakich może doświadczać młoda mama, zaczynając od objawów zbliżonych do baby blues, a kończąc na natarczywych i nawracających myślach o samobójstwie i śmierci.
Depresja poporodowa może prezentować objawy, które występują również przy baby blues, na przykład:
- Drażliwość
- Płaczliwość
- Zmienność nastroju
- Permanentne poczucie zmęczenie
- Obniżona koncentracja
- Obniżony apetyt
- Problemy ze snem
Czym różni się depresja poporodowa od baby blues?
Depresja poporodowa a baby blues
Różnica między depresją poporodową a baby blues polega na tym, że w przypadku baby blues objawy utrzymują się stosunkowo krótko. W przypadku depresji poporodowej objawy te utrzymują się dłużej. Co więcej mamy w tym wypadku do czynienia z dużo silniejszymi objawami (takie jak zaburzenia snu, zaburzenia koncentracji, zaburzenia nastroju).
Wśród najczęstszych objawów, po których rozpoznajemy depresję poporodową możemy wymienić:
- Zaburzenia snu
- Zaburzenia nastroju
- Zaburzenia odżywiania
- Zaburzenia koncentracji uwagi
- Permanentne zmęczenie i trudności w regeneracji
- Anhedonia (brak umiejętności odczuwania przyjemności)
- Niepokój i/lub napady paniki
- Poczucie beznadziei, rozpaczy
- Drażliwość i ataki złości
- Brak chęci nawiązywania kontaktu z dzieckiem i partnerem
- Natrętne myśli o zrobieniu krzywdy sobie i/lub dziecku
- Myśli samobójcze
Co może spowodować depresję poporodową?
Powodów dla których u kobiet po porodzie może pojawić się gorsze samopoczucie, baby blues, a nawet depresja poporodowa czy nawet psychoza po narodzinach może być wiele.
Wiele osób uważa, że depresja poporodowa jest zjawiskiem czysto psychicznym. Jeśli Ty też masz poczucie, że tak właśnie jest, musisz wiedzieć, że prawda jest taka, że w istocie jest wręcz przeciwnie. Depresja poporodowa jest bardzo złożonym zjawiskiem, które dotyczy również aspektów biologicznych czy fizycznych.
Przede wszystkim to czy ostatecznie depresja poporodowa się pojawi czy nie, zależy między innymi od zmian chemicznych zachodzących w ciele a w szczególności obniżenia poziomów hormonów po porodzie. Nie ma jeszcze dokładnej wiedzy na temat tego jak dokładnie przebiegają zależności między spadkiem hormonów a depresją jednak wpływ jednego zjawiska na drugie jest wyraźny.
To co wiemy to to, że estrogen i progesteron - hormony, które odpowiadają u kobiet za reprodukcję, rosną do poziomu dziesięć razy większego w czasie ciąży. Po narodzinach poziom ten wraca bardzo szybko do poziomu sprzed ciąży. Następuje więc gwałtowny spadek tych hormonów.
Ogólnie możemy powiedzieć, że o pojawieniu się depresji poporodowej decydują zarówno czynniki psychiczne, chemiczne czy społeczne związane z ciążą i porodem.
Co więcej, depresja poporodowa nie jest spowodowana jedynie narodzinami dziecka. Wiele kobiet chorujących na depresję poporodową może odczuwać różne dolegliwości już w trakcie ciąży. Jest to związane ze zmianami w ciele, które mogą później wpłynąć na obniżenie nastroju.
Depresja poporodowa może również mieć swoje przyczyny w sytuacji społecznej w jakiej znajduje się matka, braku wsparcia ze strony partnera czy środowiska. Różne trudności psychiczne, w tym depresję poporodową mogą też powodować wysokie oczekiwania jakie stawia sobie kobieta, która znajduje się w roli matki po raz pierwszy (lub po raz kolejny).
Brak wsparcia psychologicznego w przypadku depresji poporodowej
Mimo, że z powodu depresji poporodowej cierpi co dziesiąta kobieta, wciąż uznanie, że jest to choroba, która wymaga leczenia specjalistycznego nie jest łatwe w wielu rodzinach w Polsce. Często zdrowie dziecka jest jedynym tematem rozmów i zainteresowania bliskich, a stan kobiety jest sprawą drugoplanową. Fakt, że kobieta po narodzinach dziecka miałaby przyjmować leki przeciwdepresyjne dla wielu osób wydaje się być niezrozumiały.
Nierzadko presja jaką wywiera na matce otoczenie, wzbudza w niej dodatkowe poczucie winy z powodu niedostatecznego wypełniania roli matki. W takich sytuacjach zaburzenia nastroju mogą się jeszcze wzmagać.
Kobiety chorujące na depresję poporodową często wspominają o trudnych chwilach, jakie przeżywają z powodu samotności w związku z tym, że temat depresji poporodowej w wielu środowiskach wciąż jest tematem tabu. Wszak matka, a zwłaszcza młoda matka według wielu nie powinna odczuwać po narodzeniu jej córki lub syna niczego poza radością i rodzicielskim spełnieniem. Jej zły nastrój, częste odczuwanie smutku, przygnębienie itd. sprawiają, że bliscy nie rozumieją jej stanu psychicznego.
W takich warunkach trudno spodziewać się od otoczenia wsparcia psychologicznego ze strony partnera bądź innych bliskich osób w rodzinie.
Skutki jakie niesie depresja poporodowa dla dziecka
Brak wystarczającej opieki ze strony matki, zaniedbanie
Brak wystarczającej więzi z matką
Brak prawidłowego rozwoju emocjonalnego
Trudności w rozwoju poznawczym
Ograniczenia rozwojowe w obszarze społecznym
Zagrożenie agresją ze strony matki
Depresja poporodowa a baby blues i możliwość wystąpienia psychozy poporodowej
Jak już zostało powiedziane - depresja poporodowa czasami jest mylona z baby blues. Objawy depresji są bardziej intensywne i przede wszystkim trwają dłużej. Objawy depresji poporodowej zazwyczaj pojawiają się w ciągu kilku tygodni po narodzinach. Ale czasami mogą też zacząć się wcześniej, kiedy kobieta jest jeszcze w ciąży. Czasami też pierwsze objawy obserwowane są jakiś czas po porodzie, nawet do roku po rozwiązaniu.
Dużo rzadziej niż z depresją poporodową możemy spotkać się z psychozą poporodową. Warto znać najważniejsze informacje nt. tych zjawisk.
Wśród naszych klientów są zarówno młode matki, kobiety pracujące naukowo na zagranicznych uniwersytetach, osoby będące na emigracji, kobiety z małych miast i wsi, które szukają pomocy wysoko wyspecjalizowanych terapeutów.
Baby blues - którego doświadcza wiele matek, to stan obniżonego nastroju, płaczliwości, drażliwości i braku sił, występujący zazwyczaj w pierwszych dniach po porodzie. Często jest on widoczny w tak zwanym okresie nawału mlecznego.
Psychoza poporodowa - jest to rzadki stan (kobiety chorujące na tę chorobę stanowią bardzo niewielką część kobiet po porodzie - 1 na 1000 kobiet). Jest to ciężki stan rozwijający się w pierwszym tygodniu po porodzie, który może charakteryzować się takimi objawami jak: halucynacje i urojenia, poczucie dezorientacji i zagubienia, obsesyjne myśli o dziecku, czynna agresja wobec siebie i/lub dziecka.
Co to jest edynburska skala depresji poporodowej?
Jeśli baby blues nie mija, obniżony nastrój utrzymuje się kilka tygodni; jeśli masz nawracające myśli dot. tego, że coś jest z Tobą nie tak lub po prostu zaczynasz wprost podejrzewać u siebie depresję poporodową, warto w pierwszej kolejności skorzystać z badania przesiewowego znanego jako Edynburska Skala Depresji Poporodowej. Jest to darmowy ogólnodostępny test składający się z 10 pytań dotyczących ogólnego samopoczucia, który może zasygnalizować konieczność podjęcia konkretnych działań.
Pomoc biskiej osobie w przypadku depresji poporodowej
Bardzo częstą sytuacją jest brak świadomości tego czym jest depresja poporodowa.
Kobiety cierpiące na tę chorobę mogą być tak zaabsorbowane czynnościami związanymi z pojawieniem się na świecie dziecka (chore dziecko, karmienie piersią - jeśli jest z jakiegoś powodu utrudnione), że nie zwracają uwagi na własny obniżony nastrój. (Tu warto wspomnieć, że leki przeciwdepresyjne wpływają na niektóre z substancji chemicznych w mózgu i ważny jest dobór leków odpowiednio do sytuacji, w której znajduje się pacjentka).
Dlatego jeśli podejrzewasz u bliskiej Ci osoby rozwijanie się objawów depresji poporodowej (nie muszą to być bardzo ewidentne objawy takie jak myśli samobójcze) - pomóż jej uzyskać stosowną pomoc.
Młode matki chorujące na depresję poporodową a otoczenie
Zaniedbywanie relacji z partnerem i rodziną
Konflikty w relacjach z partnerem
Ograniczone zainteresowanie i zerwanie więzi z pozostałymi dziećmi
Zmiany w zachowaniu starszych dzieci w stosunku do matki jak i nowego rodzeństwa
Niechęć ze strony otoczenia do kwestii związanych z powiększaniem się rodziny
Konflikty i utrudnione relacje z innymi członkami rodziny
Depresja poporodowa dotyczy także mężczyzn
Depresja poporodowa to zjawisko, które dotyczy nie tylko matek.Co prawda trudno nazwać to dokładnie depresją poporodową gdyż mężczyźni nie rodzą dzieci, jednak znany jest fakt zwiększonego prawdopodobieństwa depresji również wśród świeżo upieczonych ojców.
Grupą mężczyzn wśród ojców, którzy są najbardziej narażeni na depresję związaną z pojawieniem się dziecka są osoby młode. Prawdopodobieństwo wystąpienia depresji zwiększa się również, jeśli w czasie ciąży partnerki i po narodzinach, para boryka się z problemami finansowymi, albo po prostu mają problemy relacyjne.
Oczywiście podwyższone ryzyko depresji po porodzie mają ojcowie, którzy doświadczyli już epizodów depresyjnych w przeszłości. Depresja poporodowa u ojców może mieć równie silny i negatywny wpływ na rozwój dziecka co depresja poporodowa u matek.
Podejrzewasz u siebie lub kogoś bliskiego depresję poporodową?
Umów się na 20 min. konsultację
Nie wiesz do kogo zwrócić się o pomoc? Nasi specjaliści pomogą Ci wybrać formę pomocy najlepszą do Twojego problemu.