Psychoonkologia, nazywana także onkopsychologią, to dziedzina nauki łącząca wiedzę z zakresu onkologii oraz psychologii. Głównymi celami terapeutów, specjalizujących się we współpracy z pacjentami onkologicznymi, jest profilaktyka, wsparcie pacjentów i ich bliskich podczas choroby oraz edukacja personelu medycznego.
Konsultacje psychoonkologiczne kierowane są zarówno do pacjentów, którzy zmagają się z chorobami nowotworowymi, jak i ich bliskich, oraz osób, które pokonały raka. Potrzeba wsparcia psychologicznego jest silna na każdym etapie terapii, poczynając od diagnozy, przez badania, aż po ukierunkowane leczenie. Podczas spotkań z psychologiem lub psychoterapeutą pacjent uczy się zarządzać stresem i emocjami, a także zyskuje pomoc w przypadku pojawienia się zaburzeń depresyjnych lub lękowych o różnym stopniu nasilenia.
Rola psychoonkologa w procesie leczenia pacjenta z nowotworem jest trudna do przecenienia. Sam proces terapeutyczny opiera się na dogłębnym zrozumieniu powiązań między psychiką a kondycją fizyczną. Badania dowodzą, że pozostawanie przez dłuższy okres w stanie wzmożonego napięcia w znacznym stopniu utrudnia leczenie i rekonwalescencję pacjenta. Dbałość o zachowanie równowagi psychicznej jest nie tylko wynikiem troski o dobrostan duchowy, ale także metodą wspomagającą właściwy proces leczenia.
Terapia psychoonkologiczna może przybierać różną formę w zależności od potrzeb pacjenta oraz etapu leczenia. W niektórych przypadkach najlepiej sprawdzą się konsultacje indywidualne, w innych – terapia grupowa lub z udziałem rodziny. Praca z terapeutą może obejmować także szeroki zakres tematów, począwszy od pogodzenia się z diagnozą, poprzez naukę codziennego funkcjonowania z piętnem choroby, aż po zmniejszenie uczucia strachu spowodowanego nawrotem nowotworu. Onkopsycholog dostosowuje rytm oraz charakter terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Obszarem działań psychoonkologii jest także edukacja personelu medycznego, w tym lekarzy, pielęgniarek czy opiekunów, którzy na co dzień pracują z pacjentami onkologicznymi i paliatywnymi. Osoby, które z racji wykonywanego zawodu, są stale eksponowane na kontakt z pacjentami nowotworowymi, powinni stale poszerzać wiedzę z zakresu sposobów postępowania z chorymi oraz zachowywać odpowiednie standardy postępowania, aby jeszcze skuteczniej wspierać pacjentów.
W ostatnich latach coraz więcej mówi się na temat psychoonkologii i jej znaczenia w procesie leczniczym. Pacjenci są często kierowani do terapeutów o tej specjalności, dzięki czemu mają szansę na łatwiejsze i mniej bolesne przejście przez proces leczniczy – chociażby pod kątem psychicznym. Jeżeli masz w swojej rodzinie osoby, które zmagają się z chorobami nowotworowymi, zachęć je do skorzystania z pomocy.