Zdrowy sen to podstawa dobrego samopoczucia. Osoby, które mierzą się z problemem bezsenności i nie dostarczają organizmowi odpowiedniej dawki snu, są nie tylko mniej wydajne i drażliwe, ale także bardziej podatne na rozwój chorób i zaburzeń psychicznych. Jeżeli od dłuższego czasu zmagasz się z trudnościami w zasypianiu, masz płytki sen, a po przebudzeniu czujesz się zmęczony, nie bagatelizuj tego stanu. W pierwszej z kolejności zgłoś się do lekarza rodzinnego, a kiedy diagnostyka wykluczy przyczyny fizyczne – podejmij terapię.
Nie w każdym przypadku zaburzenia snu świadczą o problemach natury psychicznej czy fizycznej. Przykładowo, jeżeli odczuwasz stres związany z pracą, szkołą czy innymi wydarzeniami życiowymi, które mają charakter krótkotrwały, bezsenność czy wybudzanie się, są przypuszczalnie związane z aktualną sytuacją. Jeżeli jednak problemy z zasypianiem utrzymują się dłużej niż miesiąc, powinieneś odbyć wizytę u psychiatry. Lekarz przeprowadzi diagnostykę i podejmie decyzję o zastosowaniu farmakoterapii. W niektórych przypadkach może zalecić przyjmowanie środków nasennych przez krótki czas – to częsta praktyka w przypadku pacjentów, u których zdiagnozowano inne zaburzenia psychiczne, takie jak depresja.
Pomimo że zaburzenia snu, w tym bezsenność, są przypadłościami fizycznymi, ich przyczyny nierzadko leżą głęboko w psychice. Jeżeli zaobserwowałeś, że epizody bezsenności mają związek z natłokami myśli, atakami paniki oraz innymi czynnikami o podłożu emocjonalnym lub psychologicznym, warto zapisać się na konsultację psychoterapeutyczną. Leczenie z wykorzystaniem środków farmakologicznych będzie niewystarczające, ponieważ leki działają w sposób objawowy, czyli nie eliminują przyczyny problemów. Niestety, wraz z odstawieniem farmaceutyków zaburzenia snu powrócą i to nierzadko ze zdwojoną siłą.
Psychoterapia indywidualne to jedyny skuteczny sposób na wyeliminowanie psychicznych przyczyn zaburzeń snu. Szczególnie dobre efekty przenosi terapia w nurcie poznawczo-behawioralnym, która opiera się na analizie sytuacji życiowej pacjenta oraz znalezieniu rozwiązań dostosowanych do jego potrzeb i rytmu życia. Praktyka terapeutyczna pokazuje, że najczęstszym powodem zaburzeń snu jest gonitwa myśli oraz niemożność oderwania się od problemów życia codziennego. Podczas terapii pacjenci otrzymują narzędzia, które pomagają im wypracować zdrowe strategie wyciszenia się przed snem i zapanowania nad galopującym i myślami.
Tak jak w przypadku każdej terapii duże znaczenie ma zaangażowanie pacjenta oraz doświadczenie psychoterapeuty. Kluczową rolę odgrywa także wyeliminowanie innych czynników, które mogą wpływać na problemy ze snem. Jeżeli główną trudnością jest wyciszenie się, wówczas terapeuta skupia się zazwyczaj na wypracowaniu optymalnych technik relaksacyjnych.